درمان سرفه
علل ایجاد سرفه
اگرچه تک سرفه های گهگاهی در طول روز طبیعی بوده و نشانه بیماری جدی نمی باشند، اما افزایش تعداد و ادامه آن ها می تواند نشانه بیماری باشد. علل ایجاد سرفه بر اساس مدت زمان شروع آن ها متفاوت می باشند. به سرفه هایی که طی کمتر از ۳ هفته قطع شوند، سرفه حاد (Acute) گفته می شود. چنانچه سرفه بیشتر از ۸ هفته طول بکشد، سرفه مزمن (Chronic) نامیده می شود. اگر طول مدت سرفه ها بین ۳ الی ۸ هفته متغیر باشند، به آن ها سرفه های تحت حاد (Subacute) گفته می شوند. شایع ترین علل ایجاد سرفه بر اساس مدت زمان شروع آن عبارتند از:
علل سرفه حاد: سرفه به دنبال عفونت های تنفسی مثل سرماخوردگی و آنفولانزا، آلودگی هوا، استشمام دود، سیگار و مواد شیمیایی معمولا در این دسته قرار می گیرند و طی کمتر از ۳ هفته برطرف می شوند.
علل سرفه تحت حاد: گاهی پس از بهبود عفونت های تنفسی مثل سرماخوردگی، آنفولانزا و طی دو سال اخیر به دنبال ابتلا به کووید ۱۹ سرفه ها تا چندین هفته و حتی تا یک الی دو ماه ادامه پیدا می کنند. سرفه های ناشی از سیاه سرفه نیز در این دسته طبقه بندی می شوند.
سرفه های مزمن: سرفه به دنبال بیماری های قلبی، برخی داروها، برخی بیماری های ریوی و بدخیمی ها، آسم نوع سرفه ای و ترشحات پشت حلق ممکن است چندین هفته الی چندین ماه ادامه پیدا کنند.
سایر علل سرفه: سینوزیت، برونشیت، بیماری های انسدادی ریه، سرطان ریه، سل، آسم، خروسک، آمفیزم، نارسایی قلبی، سارکوئیدوز، آمبولی ریه و بسیاری از ویروس های تنفسی دیگر نیز می توانند منجر به سرفه های طول کشیده و خسته کننده شوند.
در ادامه بیشتر در رابطه با جزئیات علل سرفه های مزمن و طول کشیده و درمان سرفه و خلط پشت حلق و سایر انواع سرفه توضیح داده شده است.
علل سرفه مزمن چیست؟
درمان انواع سرفه بر حسب علت آن می تواند بسیار متنوع باشد. از این رو آشنایی با این موضوع که علل سرفه مزمن چیست، بر روی نحوه درمان بسیار تاثیرگذار است. شایع ترین علل سرفه مزمن عبارتند از:
خلط پشت حلق
زمانی که ترشحات بینی وارد حلق شده و در پشت گلو تجمع پیدا می کنند، منجر به تحریک گلو و متعاقب آن سرفه می شوند. خلط پشت حلق به طور شایع در افراد مبتلا به آلرژی های فصلی، سینوزیت، سرماخوردگی و رینیت دیده می شود. علائم خلط پشت حلق به صورت احساس نیاز به صاف کردن مکرر سینه، عطسه، آبریزش بینی، گرفتگی بینی و احساس ترشحات مایع و غلیظ در پشت گلو می باشند. اگرچه اغلب افراد حداقل یکی از علائم اشاره شده را ذکر می کنند، اما گاهی نیز سرفه تنها علامت خلط پشت حلق می باشد. در قسمت های بعد به طور کامل در رابطه با درمان سرفه و خلط پشت حلق توضیح داده شده است.
ریفلاکس
مری، عضوی لوله ای شکل می باشد که ارتباط بین دهان و معده را برقرار می کند؛ یعنی غذا پس از جویدن و قورت دادن از طریق مری وارد معده می شود. بازگشت اسید از معده به درون مری، ریفلاکس نامیده می شود. ریفلاکس اسید از معده به مری ممکن است با علائمی مانند سوزش سر دل، احساس ترشی در دهان، گلو درد، گرفتگی و خشونت صدا و آروغ زدن مکرر به خصوص پس از صرف غذا یا دراز کشیدن به پشت همراه باشد. ریفلاکس از شایع ترین علل سرفه های طول کشیده نیز می باشد. اغلب سرفه با علائم ذکر شده همراه می باشد؛ ولی گاهی نیز سرفه تنها علامت ریفلاکس اسید به مری می باشد.
عفونت های تنفسی
عفونت های ویروسی مجاری هوایی فوقانی نیز می توانند سرفه های طولانی مدت ایجاد کنند. گاهی این سرفه ها به جهت تجمع خلط پشت حلق رخ داده و گاهی نیز به دلیل تحریک بیش از حد مجاری هوایی توسط عوامل عفونی هستند. گاهی نیز عفونت های باکتریال به آن ها اضافه شده و منجر به تولید خلط چرکی (زرد رنگ، سبز یا قهوه ای) می شوند. چنانچه علائم عفونت های باکتریال مانند خلط چرکی وجود داشته باشند، استفاده از آنتی بیوتیک ها جهت درمان سرفه مزمن ضروری می باشند.
سندروم سرفه افزایش حساسیتی
این نوع از سرفه ها به دلیل حساس شدن پایانه های حسی عصبی و مسیرهای عصبی ایجاد می شوند؛ و به سختی به درمان پاسخ می دهند. سرفه ها معمولا خشک یا مختصری خلط دار هستند و با احساس خارش یا حساسیت در حلق همراه می باشند. صحبت کردن، خندیدن یا فعالیت سبب تشدید سرفه ها می شوند. در زنان شایع تر هستند و ممکن است تا سال ها ادامه پیدا کنند. تشخیص این نوع از سرفه ها بسیار مشکل می باشد.
داروها
برخی داروهای فشار خون مثل کاپتوپریل می توانند سرفه های خشک و ممتد ایجاد کنند. سرفه به دنبال مصرف کاپتوپریل در حدود ۵ الی ۳۰ درصد افراد رخ می دهد. پس از قطع یا تعویض این دارو، اغلب سرفه ها طی یک الی دو هفته بهبود یافته و برطرف می شوند. چنانچه یک ماه پس از قطع این دارو سرفه ها همچنان ادامه داشته باشند، باید سایر علل ایجاد کننده سرفه نیز بررسی شوند.
آسم
سرفه، تظاهر شایع آسم در کودکان و دومین علت شایع سرفه مزمن در بزرگسالان می باشد. گاهی این سرفه همراه با کم آوردن نفس یا احساس درد و فشار در قفسه سینه، و گاهی نیز سرفه به تنهایی می باشد که به آن اصطلاحا آسم سرفه ای گفته می شود.
برونشیت مزمن
سرفه های خلط دار صبحگاهی در افرادی که طولانی مدت سیگار کشیده اند، مطرح کننده برونشیت مزمن می باشد. نوع دیگری از برونشیت به نام برونشیت ائوزینوفیلی نیز می تواند منجر به سرفه های مزمن و طولانی مدت شود.
سرطان ریه
اگرچه سرطان ریه هم می تواند منجر به سرفه های مزمن و طولانی مدت شود، اما از علل کمتر شایع سرفه های مزمن می باشد و عامل موارد بسیار کمی از سرفه های مزمن می باشد.
اکنون که با انواع علل سرفه مزمن آشنا شده اید، در قسمت بعدی با روش های تشخیصی سرفه مزمن و درمان سرفه و خلط پشت حلق نیز آشنا خواهید شد.
تشخیص علت سرفه
استفاده از روش های تشخیصی در تمام انواع سرفه ضروری نمی باشد. گاهی پزشک ابتدا بر اساس شرح حال و معاینه بالینی انجام شده یک دوره درمان تجربی تجویز می کند و در صورت عدم بهبود علائم، آن گاه از روش های تشخیصی تکمیلی استفاده می کند. کاربردی ترین روش های تشخیص سرفه مزمن عبارتند از:
عکس قفسه سینه: جهت بررسی علل سرفه مزمن در همه افراد انجام می شود. همچنین در افرادی که سیگار طولانی مدت مصرف می کنند یا سابقه بیماری های ریوی قبلی نیز دارند، اغلب جهت بررسی علت سرفه درخواست می شود.
تست عملکرد ریه (تست تنفس یا اسپیرومتری): زمانی که شک به آسم یا بیماری های انسدادی ریه مطرح باشند، جهت تایید تشخیص از اسپیرومتری یا نوار ریه استفاده می شود.
اندازه گیری PH مری: در صورت شک به ریفلاکس اسید به عنوان علت سرفه مزمن، PH مایع برگشتی از معده اندازه گرفته می شود. در موارد شدید گاهی از آندوسکوپی نیز جهت بررسی آسیب اسید به مری استفاده می شود.
اکنون که با روش های تشخیص و بررسی علل سرفه مزمن نیز آشنا شده اید، در قسمت بعد در رابطه با درمان سرفه و خلط پشت حلق به طور کامل صحبت می کنیم.
درمان سرفه و خلط سینه
درمان سرفه و خلط سینه برحسب علت آن، متفاوت می باشد. درمان سرفه و خلط پشت حلق در اصل معطوف به درمان علت و بیماری زمینه ای می باشد. گاهی سرفه مزمن علل متعددی دارد که تمام علل آن باید همزمان درمان شوند. مثلا به دنبال عفونت تنفسی در یک فرد سیگاری مبتلا به برونشیت، ممکن است هم تحریک برونشیت زمینه ای، هم تحریک ناشی از عفونت و خلط پشت حلق و همزمان تحریک اسیده معده در تشدید سرفه ها نقش داشته باشند؛ در این موارد تمام علل سرفه باید همزمان درمان شوند. انواع درمان سرفه و خلط پشت حلق بر حسب علل آن عبارتند از:
خلط پشت حلق: جهت درمان سرفه و خلط پشت حلق بر حسب علت آن (آلرژی و افزایش حساسیت، عفونت یا رینیت) می توان از یکی یا ترکیبی از داروهای ضد حساسیت مانند ستریزین، فکسوفنادین، کلرفنیرامین، آنتی بیوتیک ها، ضد احتقان ها مانند افدرین و اسپری بینی کورتون یا ضد حساسیت استفاده کرد. شست و شوی بینی با سالین یا آب نمک نیز جهت درمان سرفه و خلط سینه کمک کننده می باشند. استفاده از داروهای گیاهی نیز جهت کاهش خلط پشت حلق و درمان سرفه موثر می باشند.
آسم سرفه ای: در صورتی که آسم به عنوان علت سرفه مطرح باشد، درمان استاندارد آسم مانند استفاده از کورتون های استنشاقی (فلوتیکازون، بکلومتازون، بودزوناید و غیره) و اسپری های گشاد کننده برونش (آلبوترول و غیره) کمک کننده می باشند.
ریفلاکس: جهت درمان سرفه ناشی از ریفلاکس اسید معده به مری، داروهای مهار کننده اسید مانند امپرازول، اس امپرازول، لانزوپرازول، فاموتیدین و غیره مفید می باشند. همچنین روش های غیر دارویی پیشگیری از ترشح بیش از حد اسید معده مانند پرهیز از مصرف غذاهای چرب، حجیم، شکلات، نوشابه، آب میوه های ترش و الکل نیز کمک کننده می باشند. قطع سیگار، کاهش وزن در افراد چاق یا دارای اضافه وزن، و پرهیز از دراز کشیدن طی دو الی سه ساعت پس از صرف غذا نیز در کاهش اسید و درمان سرفه کمک کننده می باشند.
داروهای سرکوب کننده سرفه: در صورتی که پس از انجام بررسی های کامل، علت سرفه مشخص نشود و سرفه همچنان ادامه یابد، می توان از داروهای مهارکننده سرفه مانند دکسترومتورفان، کدئین، هیدروکدون، بنزوناتات، گاباپنتین یا پره گابالین جهت درمان سرفه استفاده کرد. اگرچه این داروها اثر اندکی داشته ولی در برخی موارد نیز مفید واقع شده اند.
مواجه مکرر با آلاینده های هوا: دود حاصل از پخت و پز و مواد سوختنی در خانه ها، تماس شغلی با مواد سمی، ذرات معلق و مواد شیمیایی محیطی از علل مهم سرفه های مزمن می باشند. بهبود کیفیت هوا (استفاده از دودکش در خانه ها)، کاهش تماس با آلاینده ها و استفاده از ماسک مناسب در درمان سرفه و خلط سینه در موارد ذکر شده موثر می باشند.
تاثیر سینوپرت در درمان سرفه و خلط پشت حلق
داروی گیاهی سینوپرت که محصول کشور آلمان می باشد، سالیان طولانی است که جهت درمان سرفه و خلط پشت حلق در کشورهای اروپایی مورد استفاده گسترده قرار گرفته است. سینوپرت از ۵ گیاه ریشه ژنتیان (Gentiana Lutea)، گل های پرایم رز (Primula Veris، گیاه ترشک (Rumex Crispus)، گل های آقطی سیاه (Sambucus Nigra) و گیاه شاه پسند (Verbena Officinalis) تشکیل شده است. از جمله خواص متعدد گیاهان مورد استفاده در داروی سینوپرت جهت درمان سرفه و خلط پشت حلق می توان به موارد زیر اشاره نمود:
مبارزه مستقیم با ویروس ها و برطرف کردن عفونت های ویروسی مجاری تنفسی
مهار ترشح مدیاتورها و سیتوکین های التهابی و کاهش التهاب مجاری هوایی متعاقب آن
رقیق سازی خلط غلیظ و چسبناک و کمک به خروج آن
کاهش احتقان بینی و کاهش خلط پشت حلق و سرفه ها متعاقب آن
داروی گیاهی سینوپرت به دو شکل قرص و شربت جهت درمان سرفه و خلط پشت حلق استفاده می شود:
قرص سینوپرت: در افراد بالای ۱۲ سال هر ۸ ساعت یک عدد. (صبح و ظهر و شب یک عدد).
شربت سینوپرت: در کودکان بالای ۲ سال جهت کاهش سرفه و خلط پشت حلق موثر می باشد.
سینوپرت به جهت استفاده از عصاره گیاهان دارای حداقل عوارض جانبی جهت درمان سرفه و کمک به پاکسازی خلط سینه می باشد. استفاده از یک دوره ۷ الی ۱۴ روزه سینوپرت نقش موثری در درمان سرفه و خلط پشت حلق در کودکان و بزرگسالان دارد.
در مورد خدمات پرستاری در منزل آبادیس بیشتر بدانید:
از خدمات مهم مرکز پرستاری آبادیس، ارائه مشاوره و انجام کلیه خدمات پرستاری در منزل است که این خدمات توسط افراد ماهر و مجرب ما بصورت کاملا اصولی انجام می‌شود.
در طول شبانه روز ما در کنار شما هستیم تا بتوانیم در شرایط سخت در کنار شما و باعث دلگرمی باشیم.
ما در مرکز پرستاری آبادیس با توجه به دارا بودن مجوز های لازم، امکان ارائه خدمات حمایتی، تشخیصی و درمانی به شما عزیزان را در امن ترین مکان ممکن یعنی منزل یا محل کار شما با بالاترین سطح کیفی و در کمترین زمان ممکن فراهم نموده ایم.
درصورت داشتن درخواست فوری یا حتی نیاز به ویزیت پزشک در منزل ، اعزام آمبولانس و یا سرم تراپی در منزل، می‌توانید در تمامی ساعات روز با کارشناسان مربوطه در مرکز پرستاری آبادیس تماس بگیرید.
طرف قرارداد با بانک‌ها و امکان دریافت بیش از ۷۰% هزینه های درمانی در منزل از بیمه تحت پوشش با ارائه رسید از ما.
پیشنهاد می‌کنیم از مطالب آموزشی ما در وبلاگ آبادیس و پیج اینستاگرام آبادیس که روزانه درج می گردد استفاده فرمایید.
آیا این نوشته برایتان مفید بود؟
